شاعر آیینی:عمان سامانی
میرزا نورالله بن میرزا عبدﷲ بن عبدالوهاب چهارمحالی اصفهانی مشهور به عمان سامانی و ملقب به تاجُ الشُعَرا (۱۲۵۸-۱۳۲۲ق) (متولد شهر سامان) از شاعران شیعه عصر قاجار بود.
| تمبر عمان سامانی تمبر عمان سامانی | |
| اطلاعات | |
|---|---|
| نام کامل | میرزا نورالله عَمّان سامانی |
| لقب | تاج الشعرا |
| زمینه فعالیت | شعر آیینی و ادبیات عرب |
| ملیت | ایرانی |
| تولد | ۱۲۵۸ق، سامان از توابع شهرکرد |
| محل زندگی | اصفهان |
| وفات | ۱۳۲۲ق |
| محل دفن | مسجد جامع سامان/ نجف |
| مذهب | شیعه |
| هم زمان با | قاجاریه |
| دیوان اشعار | گنجینةالاسرار • سفینة الدّرر • معراج نامه • دیوان اشعار |
| تخلص | عَمان |
| تحصیلات | حوزوی/مدرسه صدر اصفهان |
| علت شهرت | شاعر اشعار حماسی و مذهبی |
زندگی
میرزا نورالله عمان سامانی، فرزند عبدالله، فرزند میرزا عبدالوهاب قطره اصفهانی، ملقب به تاج الشعرا و متخلص به عمان[۱]، در ذی‌الحجه سال ۱۲۵۸ هجری قمری (دی ۱۲۲۱ ش) در سامان، واقع در چهارمحال و بختیاری امروزی متولد شد. پدرش میرزا عبدالله (ذره)، عمویش میرزا لطف‌الله (دریا) و جد او، از شاعران سرشناس عهد ناصرالدین شاه بودند، اما شهرت هیچکدام به عمان سامانی نمی‌رسد[۲].
عمان سامانی، در شوال ۱۳۲۲ق (آذر ۱۲۸۳ش) درگذشت و در مسجد جامع سامان دفن شد. جنازه او بعدها بر اساس وصیتش به نجف منتقل و دفن شد[۳].
آثار
گنجینة الاسرار
مثنوی گنجینة الاسرار که به گفته بسیاری، از شاهکارهای ادب فارسی و از برجسته‌ترین اشعار عاشورایی در زبان فارسی است، در سال ۱۳۰۵ ق سروده شده است. این اثر شامل مقدمه و ۸۱۲ بیت است و در ابتدای آن، حدیث مشهور کنز[۴] آورده شده است. پس از آن با تاویلی عارفانه، سخن از تجلی نخست و دوم خداوند و آیه امانت[۵] به میان آمده است.[۶]
- ↑ سید مسعود رضوی، ص ۶۵.
- ↑ دائرة المعارف تشیع، ج ۱۱ ص ۴۶۷، و پرتوی راد، مدخل «عمان سامانی»، فرهنگ سوگ شیعی، ۱۳۹۵ش، ص۳۵۷.
- ↑ دائرة المعارف تشیع، ج ۱۱ ص ۴۶۷.
- ↑ «كنت كنزاً مخفياً فأحببت أن أعرف فخلقت الخلق لكي أعرف؛ من گنج پنهان بودم. دوست داشتم كه آشكار شوم. پس خلق را آفريدم تا شناخته شوم.» بحارالانوار، ج ۸۴، ص ۲۰.
- ↑ «اِنّا عَرَضنا الاَمانَةَ علی السَّمواتِ و الارْضِ و الجبالِ فَاَبَیْنَ اَنْ یَحْمِلْنَها وَ اَشْفَقْنَ مِنها وَ حَمَلَها الاِنسانُ اِنَّهُ کانَ ظلُوما جَهولاً؛ بی‌گمان، ما امانت (تکلیف) را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم، اما آنها از برداشتن آن سر باززدند و از آن ترسیدند و انسانْ آن را به دوش کشید، راستی که او بسیار بیداد پیشه و نادان است.» قرآن کریم، احزاب، ۷۲.
- ↑ عبدالرضا نادری‌فر، ص ۴۲.